Khi nói về sát thủ giữa lòng đại dương rộng lớn, ngày nay người ta nghĩ ngay đến loài cá mập trắng hung hãn. Tuy nhiên, trước khi ngôi vị quán quân này được truyền lại thì ít ai biết rằng loài cá mập Megalodon mới chính là hung thần của biển cả thống trị cả cá mập trắng và là “đại cá mập”- ông tổ của tất cả các sát thủ đại dương ngày nay. Quá trình biến mất đột ngột của Megalodon diễn ra vào khoảng hơn 2, 6 triệu năm về trước 1 cách rất bí ẩn. Vì đâu dẫn đến sự tuyệt chủng của loài vật bá chủ đại dương này? Bài viết ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm lời giải cho câu hỏi lịch sử đó.
1. Cá mập Megalodon- Bạo chúa đại dương thời tiền sử
Tên gọi đầy đủ của loài cá mập này là Carcharocles Megalodon, cách đây 2,6 triệu năm trước trong thế giới đại dương bao la rộng lớn chúng là loài vật thông trị không hề có đối thủ.
Kích thước cá mập Megalodon khổng lồ
Nếu ngày nay mọi người biết đến cá mập trắng như tượng đài của sự khổng lồ và to lớn thì so với cá mập Megalodon thời tiền sử, chúng vẫn tí hon và vô cùng bé nhỏ. Theo nghiên cứu của các nhà động vật học, siêu cá mập Megalodon trưởng thành có kích thước trung bình ở chiều dài là 20m, nặng 60 tấn trong khi cá mập trắng chiều dài tối đa chỉ đạt ở ngưỡng 6m, nặng 2,5 tấn. Như vậy với kích thước này nếu đem nhân tỉ lệ thì cá mập trắng chỉ bằng 1 phần 20 của Megalodon mà thôi.
Cụ thể, sau quá trình tuyệt chủng và dựa vào những bộ xương hóa thạch để ước lượng kích thước, nhà khoa học Bashford Dean là người đầu tiên thử phục dựng một bộ hàm Megalodon vào năm 1909. Kết quả chính xác nhất cho ra rằng, nếu tính từ bộ hàm trở xuống thì Megalodon có thể đạt 30 mét (98 ft) chiều dài. Giả thiết ở trên đã loại bỏ đi cả trường hợp kích thước mô hình hàm, cơ thịt qua thời gian bị biến đổi.
Thập niên 90, hai nhà khoa học khác có tên là Patrick J. Schembri và Staphon Papson sau quá trình nghiên cứu của mình đã chứng minh Megalodon có thể đạt chiều dài tối đa toàn cơ thể khoảng 24 đến 25 mét (79 đến 82 ft), tuy nhiên bắt đầu từ kết luận này nhiều nhà khoa học khác cùng nghiên cứu vấn đề này đã lao vào tranh cãi. Michael D. Gottfried cùng các đồng nghiệp của ông đề xuất Megalodon chỉ có thể tối đa là 20,3 mét (67 ft). Bênh cạnh đó còn có nhiều luồng ý kiến tranh cãi khác nhau về kích thước thực sự của Megalodon ngày ấy. Tính đến thời điểm hiện nay nhiều người vẫn nghiêng về hướng chiều dài hơn 16 mét (52 ft) của Megalodon là đa số nhất.
Bạn có thể thử hình dung trong đầu về cuộc đấu tranh săn mồi giữa cá mập Megalodon và bất kì một loài cá nào khác, nghĩ tới thôi chúng ta cũng đã biết trước được phần thắng nghiêng về bên nào rồi. Ngoại hình to lớn cộng với sức mạnh phi thường chính là yếu tố tiên quyết giúp Megalodon trở thành loài siêu cá mập không địch thủ ngày đó.
Nguồn thức ăn
Thời kì tuyệt chủng của loài cá mập hung hãn Megalodon như đã nói ở trên là cách hiện nay 2,6 triệu năm. Tuy nhiên chúng đã bắt đầu có mặt ở đại dương khoảng 28 triệu năm trước và thống trị 1 thời gian khá dài.
Thức ăn chủ yếu của loài cá mập chúa tể này là cá voi, cá nhà táng... những con vật mà chỉ mới nghe tên thôi chúng ta cũng đã thấy khiếp sợ và dè chừng rồi, thế nhưng với Megalodon thì đó chỉ là nguồn thức ăn “đạm bạc” thường nhật.
Để đổi khẩu vị, có khi siêu cá mập Megalodon còn săn cả khủng long chỉ để “vui miệng”, còn đối với những chú cá có kích cỡ bé hơn thì chẳng bao giờ chúng thèm để mắt tới cả. Người ta tính được lực cắn của cá mập Megalodon lên tới 18kg, chưa kể những khi chúng tức giận và dốc hết toàn bộ sức mình. Với con số này thì thậm chí ngay cả khủng long bạo chúa T-rex ngày xưa cũng chưa đủ ngang hàng để đấu tranh giành sự sống.
Vượt qua hết toàn thảy sinh vật biển giữa đại dương rộng lớn, Megalodon trở thành cá mập có lực cắn khủng khiếp nhất lịch sử mà đến tận ngày hôm nay người ta vẫn chưa tìm ra được 1 loài nào khác thay thế chức danh đó.
Tại những vùng nước ấm và nước nông ôn đới tại các bờ biển của Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương là những nơi trước đây Megalodon phân bố với số lượng nhiều và chủ yếu nhất.
2. Các phát hiện thú vị về Megalodon
Cái tên Megalodon không chỉ đơn thuần mà người ta đặt để phân biệt với những loài cá khác, trong cách phát âm theo tiếng Hy Lạp cổ đại /ˈmɛɡəlɵdɒn/ hoặc /ˈmeɪɡəlɵdɒn/ có nghĩa là “răng lớn”, cũng chính là ám chỉ sức mạnh kinh khủng của loài động vật này.
Gần một thế kỉ qua, những đề tài tranh luận xoay quanh chủ đề Megalodon vẫn chưa đến hồi kết. Theo cách phân loại phổ biến thì Carcharodon Megalodon (thuộc họ Lamnidae) và Carcharocles Megalodon (thuộc họ Otodontidae). Chính vì thế Megalodon thực chất chỉ là tên gọi giản lược mà người ta gọi dùng để tăng tính thuận tiện.
Trong tự nhiên, đây là loài vật được xem là có xương sống lớn và mạnh nhất. Tại đại dương, sự có mặt của Megalodon góp phần thay đổi nhiều về toàn bộ cấu trúc quần thể sinh vật biển phân bố trên phạm vi toàn cầu. Sau thời kì tuyệt chủng, những hóa thạch còn sót lại của chúng được người ta mang ra phân tích chuyên sâu và từ đó khám phá được vô số điều kì thú.
Phát hiện đặc biệt về răng
Cơ hàm cực khỏe, độ mở tới 4.25m, những chiếc răng khổng lồ, sắc nhọn của Megalodon có thể nâng lực cắn tới 18 tấn. Đây chính là con số chóng mặt được phân tích khi tìm hiểu về loài cá mập hung hãn nhất đại dương này. Chúng có răng hình tam giác khổng lồ, cấu tạo được cho là do quá trình lưỡi hóa đá, hoặc răng chỉ có ở loài rồng và rắn. Trong quyển sách The Head of a Shark Dissected của tác giả người Đan Mạch- Nicolaus Steno, bằng nhiều dẫn chứng thuyết phục và hợp lí ông đã nhận định lại rằng đây là răng cá mập với hình vẽ dẫn chứng kèm theo được nhiều người tin tưởng và đánh giá cao.
Phân loại tên gọi
Đầu tiên, khi biết đến giống cá mập này Nhà tự nhiên học người Thụy Sĩ Louis Agassiz đã đặt cho chúng cái tên là Carcharodon Megalodon rút ra từ phẩm nghiên cứu Recherches sur les poissons fossile (Research on fossil fish) hoàn thành năm 1843. Xét về hướng hình thái học thì răng của Megalodon tương tự giống cấu trúc của răng cá mập trắng.
Chính vì vậy mà ông đã xếp chúng vào chi Carcharodon. Danh pháp khoa học C. megalodon thường được giải nghĩa là "cá mập răng khổng lồ", "cá mập trắng khổng lồ" hoặc "cá mập quái vật".
Hóa thạch của cá mập Megalodon
Về phần hóa thạch chủ yếu của Megalodon là răng và cột sống. Tương tự như những giống cá mập khác, phần cột sống cấu tạo chiếm phần nhiều là sụn thay vì xương thông thường. Trong vấn đề bảo quản mẫu vật, đây là 1 trong những việc nan giải mà người ta luôn tìm mọi cách để có thể bảo quản chúng được trong thời gian lâu.
Trong quá trình tìm hiểu, có những dấu tích để lại từ loài cá mập Megalodon được cho rằng có niên đại từ các địa tầng thế Oligocen muộn, khoảng 28 triệu năm trước. Những hóa thạch còn sót lại dưới lòng đại dương trong quá trình tiếm kiếm có phạm vi phân bố toàn cầu, phân bổ ở nhiều khu vực biển đa dạng bao gồm châu Âu, châu Phi, cả Bắc và Nam Mỹ cũng như Puerto Rico, Cuba, Jamaica, quần đảo Canary, Úc, New Zealand, Nhật Bản, Malta, Grenadines và Ấn Độ. Thậm chí rất xa bờ như rãnh Mariana ở Thái Bình Dương cũng được tìm thấy nhiều dấu tích hóa thạch.
3. Giải đáp nguyên nhân tuyệt chủng của loài đại cá mập Megalodon
Bạn hãy thử tưởng tượng, nếu như đã trở thành bá chủ của đại dương và gần như không hề có đối thủ, đến cả loài khủng long bạo chúa T-rex còn là thức ăn “tráng miệng” của Megalodon thì điều gì lại khiến loài cá mập này dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng? Số lượng cá mập Megalodon bắt đầu thuyên giảm cách đây 2,6 triệu năm và dần dần chỉ còn sót lại những bộ xương hóa thạch hiếm hoi.
Đến nay người ta vẫn chưa tìm ra nguyên nhân vì sao loài “hung thần biển cả” lại lâm vào tình trạng này, những dự đoán chỉ mang tính giả thiết với rất nhiều quan điểm và suy luận của các nhà khoa học.
Đầu tiên người ta cho rằng nhiệt độ nước biển chính là điều khiến Megalodon sinh trưởng và phát triển tốt, quá trình sinh sôi, nảy nở nhờ đó mà khiến số lượng trở nên dồi dào, đông đúc. Về sau, tại 1 giai đoạn nhất định nào đó, biến đổi của thời tiết làm nước biển trở nên lạnh hơn mức bình thường và lấy đi sự sống của toàn bộ giống loài Megalodon một cách đột ngột.
Giả thiết thứ 2 được đề cập đến thì cho rằng vấn đề về nguồn thức ăn mới chính là nguyên nhân khiến “vị hung thần” này tuyệt chủng. Điều kiện sống khắc nghiệt khiến lượng thức ăn dần rơi vào tình trạng cạn kiệt, những con cá nhỏ không lấp đầy được cơn đói của “kẻ khổng lồ” đã khiến cho siêu cá mập tuyệt chủng.
Cũng có nhiều người gộp 2 giả thiết này thành 1 và cho rằng đó mới là bước thúc đẩy nhanh chóng. Ở 1 khía cạnh khác, người ta đề cập đến “Kỷ băng hà”, thời gian mà 96% toàn bộ loài vật trên thế giới đều bị tuyệt chủng. Ngay cả voi Mamomoth và hổ Răng Kiếm thân thuộc là vậy mà còn biến mất thì có lẽ cá mập Megalodon cũng nằm trong số trường hợp phổ biến đó.
Dù vậy, tất cả chỉ đều mang tính phỏng đoán và chưa hề có 1 kết luận chắc chắn nào về nguyên nhân tuyệt chủng của loài cá mập này. Tuy nhiên, gần đây nhất, các nhóm chuyên gia đến từ Đại học Zurich (Thụy Sĩ) đã chính thức công bố 1 sự kiện tuyệt chủng khủng khiếp với quy mô lớn diễn ra ngay trước cả Kỷ băng hà trên khắp các đại dương, châu lục. Mực nước biển thời kì này do quá trình chuyển giao giữa 2 địa chất nên xảy ra hiện tượng hạ thấp nhiệt độ trên diện rộng.
Kết luận trên có bằng chứng hẳn hoi với những phân tích chính xác dựa vào xương hóa thạch của nhiều loài tìm được. Sự biến đổi thời tiết này đã tiêu diệt một lượng rất lớn các sinh vật biển. Ước tính 55% tổng số các loài thú biến mất, 43% rùa và 35% chim cùng chung số phận bị diệt chủng. Hạn chế hơn dưới lòng đại dương chỉ có 9% loài biến mất hoàn toàn, nhưng đáng tiết 1 trong số đó bao gồm Megalodon.
Đây là 1 sự kiện châm ngòi dẫn đến thời kì đại tuyệt chủng, nhiệt độ và mực nước hạ thấp đã làm thay đổi hoàn toàn sự đa dạng sinh học ven biển mà không 1 loài vật nào có thể trốn thoát được. Trên tạp chí Nature Ecology & Evolution, khi nhắc về giới đại dương từng đăng rằng: “Nghiên cứu cho thấy sự đa dạng sinh học đối với các sinh vật khổng lồ thời xưa rõ ràng rất nhạy cảm với sự thay đổi từ môi trường". Tính đến thời điểm hiện nay thì kết luận của nhóm chuyên gia động vật học đến từ Đại học Zurich là giả thiết có nhiều dẫn chứng xác thực và được đại đa số tin tưởng nhất. Ngoài ra người ta cò quan ngại rằng, trước thời kì biến đổi khí hậu phức tạp như hiện nay thì nguy cơ về một cuộc đại diệt chủng mới sẽ lại diễn ra là 1 điều rất có thể mà nguyên nhân lần nay không đâu khác, chính là nằm ở con người.
4. Thực hư chuyện loài cá mập Megalodon vẫn còn tồn tại?
Cá mập Megalodon còn sống không? Chính bởi vì còn nhiều úp mở về sự diệt vong của loài cá mập tàn bạo nhất lịch sử này nên ở 1 khía cạnh khác người ta tin rằng Megalodon vẫn còn tồn tại. Giả thiết trên cho rằng do là loài vật chuyên sống ở vùng nước ấm nên sẽ không bao giờ có trường hợp chúng đột nhiên di chuyển đến vùng nước lạnh để hứng chịu hậu quả tuyệt chủng, chưa có bằng chứng nào chứng minh sự tuyệt chủng của Megalodon cũng là 1 trong những nguyên do chính khiến người ta càng bám víu vào giả thiết trên.
Con người hiện nay bằng những kĩ thuật công nghệ hiện đại nhất cũng mới chỉ khám phá được 5% đại dương, 95% còn lại vẫn là bí ẩn và rất có thể loài cá mập hung hãn nhất tiền sử ngày nào- Megalodon nằm trong số 95% đó nhưng chỉ là do chúng ẩn náu kín mình dưới phần tối mà con người chưa thể tìm thấy. Thực ra cá mập Megalodon còn sống? Những câu hỏi bỏ ngỏ đến đây bắt đầu hình thành.
Sự sống dưới biển đa số chỉ hình thành bắt đầu từ vài trăm mét đầu tiên nơi mà ánh sáng có thể chiếu xuống và cung cấp hơi ấm. Dưới mức đó, toàn bộ đều tối đen và bí ẩn, là môi trường cực kỳ khắc nghiệt để có thể tồn tại. Bằng kích thước khổng lồ của mình, như đã nói ở trên loài cá mập Megalodon cần lượng thức ăn khủng và món chính trong ngày của chúng đến từ những con vật khổng lồ như cá mập trắng, cá voi... mà để có thể săn bắt được nguồn thực phẩm ấy thì chỉ có cách là xuất hiện ở tầng mặt nước biển đầu tiên. Tuy nhiên, sự xuất hiện ấy đến nay các nhà khoa học vẫn chưa bắt gặp. Hay cá mập Megalodon hung hãn, khổng lồ ngày nào nay đã tiến hóa thành 1 loài cá khác có kích thước nhỏ hơn để thích nghi hoàn cảnh dưới đáy đại dương sâu thẳm?
Chưa biết thực hư câu chuyện cá mập Megalodon còn tồn tại hay không nhưng với những gì để lại, Megalodon là nguồn cảm hứng sáng tác của rất nhiều nhà làm nghệ thuật. Phim về loài cá mập Megalodon khi ra mắt ngay lập tức đã trở thành bom tấn và thu hút nhiều khán giả cũng như nhà phê bình nhập cuộc. Phần đông khi xem phim người ta đều muốn thử 1 lần nhìn thấy hình ảnh cá mập Megalodon- “vị hung thần chúa tể biển cả” xưa kia thông qua hình ảnh mà nhà làm phim mô phỏng. Và tất nhiên, khi xem phim siêu cá mập Megalodon bạn nên nhớ rằng những tình tiết mà trong phim đề cập chỉ là làm quá vấn đề lên một chút để hấp dẫn người xem hơn mà thôi.
Coi thêm ở:
Cá mập Megalodon- Bí ẩn sự tuyệt chủng và nghi vấn vẫn còn tồn tại?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét